لوله مانیسمان، از اسم برندش گرفته شده که اولین بار توسط برادران آلمانی به نام مانیسمان تولید شد. این لوله با نام لوله بدون درز یا سیم لس نیز معروف است. لوله های مانیسمان کاربرد ویژه ای در صنایع حساس و فشار بالا دارند.
لوله مانیسمان چیست؟
لولههای بدون درز فولادی را لوله مانیسمان میگویند. در اصل لولههای فولادی به دو دسته با درز و بدون درز تقسیم میشوند. در لولههای بدون درز (لوله مانیسمان) هیچ درز جوشی به چشم نمیخورد. مقاومت بالای این لولهها، آن را برای استفاده در خطوط انتقال آب، گاز و نفت، مناسب کرده است. این نوع لوله معمولا از فولاد ساده کم کربن ساخته می شود و با اضافه کردن برخی مواد به داخل و بیرون لوله ان را در برابر زنگ زدگی مقاوم می کنند. به دلیل یکدست بودن و نداشتن درز نسبت یه سایر لوله ها محکم تر هستند و قیمت بالاتری نیز دارند.
مزایا و معایب لوله مانیسمان
قبل از خرید لوله مانیسمان حتما باید مزایا و معایب این لوله را بررسی کنید. لوله های مانیسمان یکی از بهترین لوله های صنعتی شناخته شده هستند که دارای مزایای فراوانی می باشند. شاخص ترین مزایای خرید لوله های مانیسمان به شرح زیر است:
- عدم داشتن درز و یکپارچه بودن سطح لوله
- دوام و ماندگاری بالا
- مقاومت بالا در برابر خوردگی و دما
با توجه به مزایایی که برای لوله های مانیسمان بیان کردیم این نکته نیز قابل بیان است که در هنگام خرید و استفاده از لوله های مانیسمان ممکن است نیاز شود بخشی از لوله را به سایر اتصالات جوش بزنید. این کار استحکام و مقاومت لوله مانیسمان را در نقطه جوشکاری کاهش می دهد. با توجه به این موضوع حتما در هنگام سفارش و خرید محصول لوله ای با میزان مقاومت مناسب انتخاب کنید.
انواع لوله مانیسمان بر اساس سایز و رده
رده اصطلاحی است که در مورد ضخامت لوله های مانیسمان به کار می رود. در یک رده سایزهای مختلفی از لوله تولید و به فروش می رسد. لوله مانیسمان را می توانید در رده 20،40 و 80 خریداری کنید. معمولا برای استفاده در تاسیسات ساختمانی نیازی به محاسبه دقیق رده لوله نیست و می توان از رده های 20 و 40 استفاده کرد اما برای استفاده در صنایع نفت و گاز حتما باید محاسبات دقیقی انجام شود. لوله های مانیسمان به طور معمول در 2 سایز 6 و 12 متری و در رده های 20، 40، 60، 80، 120 و 140 تولید می شوند. در ادامه سه رده رایج و پرصرف لوله های مانیسمان را با هم بررسی می کنیم.
لوله مانیسمان رده 20
لوله مانیسمان رده 20 یا لوله کربن استیل بدون درز سبک یکی از پرکاربردترین لوله های مانیسمان به شمار می رود. معمولا این لوله ها را برای مکان هایی که نیاز به تحمل فشار بالایی ندارد خریداری می کنند. لوله های رده 20 نسبت به رده های بالاتر دارای تحمل فشار کمتری هستند. این لوله ها در ابعاد، طول و ضخامت مختلفی تولید و به فروش می رسند. مهم ترین کاربرد این لوله گاز کشی داخل ساختمان است.برای لوله رده 20 بایستی از اتصالات مانیسمان رده 20 استفاده کنید؛ چون یکسان بودن ضخامت اتصالات و لولهها در این بخش اهمیت دارد. طبق توصیه نظام مهندسی، در یک ساختمان 5 طبقه در لوله کشی گاز باید از لوله مانیسمان رده 20 استفاده کنید. چون در صورت لرزش یا آسیب، لوله ترک یا شکاف نمیخورد.
موارد استفاده از لوله های مانیسمان رده 20
- سیستم های تصفیه فاضلاب زیرزمینی
- سیستم های آبیاری
- سیستم های ساختمان
- پالایش نفت و گاز
- کارخانه ای شیمیایی و پتروشیمی
- خدمات غذایی و فرآوری مواد غذایی
- طراحی داخلی و موراد تزئینی
لوله مانیسمان رده 40
لوله مانیسمان رده 40 با نام های دیگری مانند sch40 و لوله رده 50 بدون درز خرید و فروش می شود. لوله های مانیسمان رده 40 به دلیل نداشتن هیچگونه درزی دارای مقاومت بالایی هستند از این رو برای پروژه هایی مانند لوله کشی برج ها و خطوط آتش نشانی مورد استفاده قرار می گیرد. خرید لوله های مانیسمان رده 40 و 80 گزینه های مناسب تری برای استفاده در تاسیسات ساختمانی هستند. اگرچه لوله های مانیسمان رده 40 رایج تر می باشد. بیشترین و پرفروشترین رده لوله مانیسمان متعلق به رده 40 است که برای مکان هایی با فشار کم مناسب می باشند. وجه تمایز این لوله با سایر رده ها و مهم ترین ویژگی لوله های مانیسمان رده 40 شامل موارد زیر می شود:
- مقاومت بالا در برابر فشار و مناسب برای استفاده در کشتی سازی، ساختمان سازی، پالایشگاه ها و…
- امکان تولید و فروش در قطرهای 1.8 تا 20 و 32 تا 36 اینچ
- داشتن وزن بیشتر نسبت به لوله های درزدار
لوله مانیسمان رده 80
در جاهایی که فشار کاری و حساسیت زیاد است، رده بالاتر از 40 به میان میآید. همچون مواردی مانند نفت، گاز، پتروشیمی و نیروگاههای حرارتی از لوله مانیسمان رده 80 استفاده میشود. لوله های بدون درز رده 80 ضخامت دیواره بیشتری دارند و سنگین تر هستند. این لوله ها را می توان از سایز 1.8 تا 24 اینچ و در ضخامت های مختلف خریداری کرد. به دلیل ضخامت زیاد و به طبع ظرفیت تحمل فشار بالایی که لوله مانیسمان رده 80 دارند از این لوله ها برای صنایع متعدد با حساسیت بالا استفاده می شود. بهترین انتخاب برای پروژه هایی با فشار بالا، کرنش مکانیکی و یا برهمکنش شیمیایی بالا خرید لوله های رده 80 مانیسمان است. همچنین این لوله ها به دلیل استحکام و مقاومت بالایی که دارند مناسب برای استفاده بر روی سطح زمین و سطح پروژه می باشند.
انواع لوله مانیسمان بر اساس جنس
لوله مانیسمان بدون درز به دو دسته کلی فلزی و غیر فلزی تقسیم می شوند. این نوع لوله، با توجه به جنس مورد استفاده در ساختش، انواع مختلفی دارد که در زیر به شما معرفی کردهایم:
- لولههای از جنس فولاد معمولی، کربن استیل (همان مانیسمان رایج)
- لولههای فولاد آلیاژی مانند استیلنس و داپلکس
- لولههای آلیاژهای غیرآهنی مانند اینکنل یا مونل
- لولههای بدون درز مسی (آلیاژ مس و نیکل)
- لولههای بدون درز اچ دی پی ای (HDPE)
- لولههای بدون درز سی پی وی سی (CPVC)
- لولههای بدون درز یو پی وی سی (UPVC)
- لولههای پلی اتیلن
مقایسه لوله مانیسمان با سایر لولههای صنعتی
لوله مانیسمان، لوله بدون درز است که در تولیدش از روش جوش استفاده نمیشود. در حالی که لولههای درزدار را با روش جوش کاری یا برش ورق به وجود میآورند. از طرفی این لولهها، فشار و مقاومت بیشتری را تحمل میکنند. بنابراین بهترین انتخاب برای صنایع حساس و فشارهای عملیاتی بالا استفاده از لوله مانیسمان است.
کاربرد لوله مانیسمان در صنایع مختلف
کاربرد گسترده لوله مانیسمان که در صنایع مختلف مورد استفاده قرار میگیرد؛ دستتان را برای استفاده از این نوع لوله باز میگذارد. این لولهها قابلیت استفاده در دما و فشار بالا را دارند و تا دمای 450 درجه سانتی گراد را تحمل میکند. به همین دلیل دارای کاربردهای زیر هستند:
- در صنایع پتروشیمی برای انتقال نفت و گاز
- انتقال آب و آبرسانی
- صنایع دارویی
- نیروگاههای حرارتی
- صنایع غذایی
- پنلهای خنک کن آبی
- بویلرهای فشار قوی
ویژگیهای لوله مانیسمان
مانیسمان، لوله بدون درز است و به لولههای دیگر جوش داده نمیشود. هر چه ضخامت لوله بیشتر شود، هزینه آن افزایش پیدا میکند. لوله مانیسمان در سایز 0.5 و 0.75 و یک اینچ به روش سرد تهیه میشود. با توجه به اینکه لوله در برابر تغییرات دما، فشار، اصطکاک و ضربه قدرت تحمل بالایی دارد، تقاضا برای استفاده از این لوله افزایش پیدا کرده است. سطح یکنواخت این نوع لوله، نصب و استفاده از آن را راحت کرده است.
مشخصات فنی لوله مانیسمان
جنس این لولهها از فولاد است و با نورد شمشهای گرد یا چهارگوش فولادی ساخته میشود. است. ابعاد لوله مانیسمان تابعی از رده یا همان ضخامت محصول است. رده بندی لوله های مانیسمان به سه روش زیر انجام می شود:
- مطابق با استاندارد ANSI B36 APL5L و با توجه به ضخامت خود لوله رده بندی می شوند.
- مطابق با استاندارد ANSI و با کمک یک فرمول کلی لوله های بدون درز فولادی را رد هشت گروه دسته بندی می کنند.
- مطابق با وزن کلی لوله ها در سه گروه STP(استاندارد)، XS(سنگین) و XXS(فوق سنگین) تقسیم بندی می شوند.
جدول زیر مشخصات فنی لوله مانیسمان را به طور خلاصه بیان می کند.
سایز لوله | 1.2 اینچ تا 10 اینچ |
ضخامت لوله | 20،40،60،120،160 |
وزن لوله | قطر خارجی لوله (میلی متر) *۱۴۷*ضخامت لوله تقسیم بر ۱۰۰۰= وزن شاخه ۶ متری |
استاندارد و آلیاژهای بین المللی | API 5L, ASTM A106, ASTM A53 |
نحوه تولید لوله های درزدار و بدون درز ( لوله مانیسمان)
لولههای فولادی در دو نوع درزدار و بدون درز ساخته میشوند. لولههای بدون درز به روش اکسترودینگ در قالبهای مختلف تولید میشود که طی آن یک شمش فولادی به لوله تبدیل میشود.
در لولههای درزدار به روش جوشکاری درز جوش استفاده میشود که در آن رول ورق بر اساس سایز لوله برش میخورد و از غلطکهای نورد عبور کرده و به شکل گرد درمیآید. سپس درز بوجود آمده را جوشکاری میکنند و به مرحله تست وکونیک میروند.
مراحل تولید لوله مانیسمان
بعد از آنکه در حرارت کوره، لوله مانیسمان گرم شد، به وسیله لخ پرس آن را سوراخ میکنند و به دستگاه النگاتور میفرستند تا در این دستگاه آن را گرد کنند. مرحلهای که باعث تفاوت در ابعاد این نوع لوله شده، مرحله شلیک سمبه است. به این ترتیب سمبه به فولاد پرتاب میشود که همین پرتاب موجب سوراخ شمش میشود. سمبههای شلیکی طول 12 متر دارند و سرعتشان بسیار زیاد است. سپس نوبت به مرحله تاب گیری لوله میرسد. در این مرحله اگر لوله تاب پیدا کرده باشد، آن را صاف میکنند سپس سر و ته لولهها را گرد میکنند. لوله را تحت کشش قرار میدهند تا به طول استاندارد(در ایران 24 متر) برسد. حالا لوله را با آب سرد میکنند و در نهایت در دستگاه کونیک سر و ته آن را صاف میکنند.
تست های انجام شده روی لوله مانیسمان
جالب است بدانید که لولههای مانیسمان بعد از تولید، از جهتهای مختلفی مورد تست قرار میگیرند و شما نیز باید به هنگام خرید، نتایج این تستها را از فروشنده بخواهید. بهصورت کلی تست هایی که انجام می شود به شرح زیر است:
تست سختی لوله
در این تست، تمام مشخصات مکانیکی لوله در نظر گرفته میشود. چون فرآیند تولید و برش کاری بر مشخصات مکانیکی ماده اولیه (استنلس استیل) تاثیر میگذارد و کیفیت آن را نیز تعیین میکند. در این تست، دستگاه تستر، بر سطح لوله قرار میگیرد و میزان تورفتگی و سایز آن را بررسی میکند. تست سختی لوله، سریع و آسان انجام میشود. ولی بهتر است آن را برای لولههایی با ناهمواریهای سطحی و رنگهای تیره، انجام ندهید. جالب است بدانید که سه نوع تست سختی برای لوله وجود دارد که در زیر به شما معرفی میشوند:
- Luo
- Cloth
- Victoria
این تستها، با دستگاههایی چون راکول (Rockwell)، برنیل (Brinell) یا ویکرز (Vickers) انجام میشوند و هر کدام به ترتیب توانایی اندازهگیری مقادیر سختی HRB، HB و HV را دارند. البته فراموش نکنید که لازم نیست هر سه تست برای میزان سختی لوله انجام شود و نتایج یکی از این دستگاهها نیز برای شناخت لوله کافی است. در میان هر سه دستگاه ذکرشده، دستگاه راکول، نتایج دقیقتری دارد و هزینه تست سختی برای لوله مانیسمان ضخیم نیز پایینتر است.
تست کشش
در این تست، لوله را با استفاده از دستگاه مخصوص، تا حد شکستن میکشند و بعد از آن به مشخصات فیزیکی مانند استحکام کششی، استحکام عملکرد و میزان کشیدگی میرسند.
تست فشار لوله
در این تست، دستگاهی مخروطیشکل وارد لوله نمونه میشود. پس از آن دستگاه را منبسط میکنند تا لوله 5 ثانیه فشار ناشی از انبساط دستگاه را تحمل کند. در پایان این چند ثانیه، نباید هیچگونه ترک قابل مشاهدهای روی سطح لوله به وجود آمده باشد. جالب است بدانید که تست فشار معمولا از ضعیفترین قسمت لوله گرفته میشود و فشار متوسط قابل تحمل این نوع لوله نیز 2.45 مگاپاسکال است.
تست خوردگی لوله
در این تست، از اسید نیتریک برای آزمایش خوردگی لوله استفاده میشود و غلظت آن را نیز با توجه به ترکیب فولاد مورد استفاده در ساخت لوله تعیین میکنند.
تامین کنندگان لوله مانیسمان
با وجود اینکه این لوله ابتدا در آلمان اختراع شد اما سهم اصلی بازار جهانی در دستان چین و اروپای شرقی است. خوشبخانه ایران نیز جزو تولید کنندگان این محصول می باشد. مهم ترین تولید کنندگان و تامین کنندگان لوله مانیسمان در ایران شرکت های زیر می باشند:
- گروه ملی صنعت فولاد ایران
- شرکت لوله دقیق کاویان ایرانیان
- شرکت نورد و لوله اهواز
- شرکت نورد و پروفیل ساوه
- شرکت لوله گستر اسفراین
- شرکت پروفیل فولادی اصفهان
- گروه صنعتی سپاهان
عوامل موثر بر قیمت لوله مانیسمان
فراموش نکنید که برای تعیین قیمت و خرید این لوله، به مراحل ساخت و مواد و آلیاژ بهکار رفته توجه میشود. همین امر نیز در فروش لوله مانیسمان تاثیر میگذارد و خریداران و فروشندگان را برای خرید و فروش بهتر، آگاه میکند. عوامل موثر بر قیمت لوله مانیسمان شامل موارد زیر می شود:
- برند
- ضخامت لوله
- طول لوله
- کاربری لوله
- میزان استحکام
- شرایط انتقال
نکات قابل توجه در خرید لوله مانیسمان
برای داشتن بهترین انتخاب و خرید مناسبترین نوع لوله مانیسمان، موارد زیر را به خاطر داشته باشید:
- شما باید با توجه به کاربرد و بودجه خود، یکی از انواع لولههای مانیسمان از لحاظ رده و جنس را انتخاب کنید.
- توجه به درجه فولاد نیز به شما کمک میکند تا بهترین استفاده را از محصول انتخابیتان ببرید.
- قبل از هرچیز، به نقشه لولهکشی ساختمان و محل موردنظرتان توجه کنید تا با توجه به نیازتان، به صرفهترین و به اندازهترین خرید را داشته باشید.
- توجه به اندازه لوله و مشخصات فیزیکی و نیاز خودتان به لوله مانیسمان نیز باعث میشود که خریدی هوشمندانه داشته باشید و با شناخت کامل از سیستم لولهکشی کار را جلو ببرید.
- شما میتوانید برای جلوگیری از خوردگی و تاثیر منفی شرایط آبوهوایی از لولههای روکشدار استفاده کنید. این لولهها، بادوامتر و مستحکمتر هستند. البته فراموش نکنید که شناخت کامل روکش مناسب برای لولههای فولادی نیز امری ضروری و لازم است.
کارهایی که پس از خرید لوله مانیسمان باید انجام دهید
بهتر است پس از خرید لوله مانیسمان موارد زیر را بررسی کنید:
- بررسی اصالت کالا، به شما کمک میکند تا به اشتباه لوله درز مخفی خریداری نکنید. شما میتوانید از روشهایی مانند بررسی چشمی، آزمون کشش و آزمون ترکیب شیمیایی به بدون درز بودن لوله و مقاومت آن، پی ببرید.
- فراموش نکنید که پلاک یا چاپ روی لولهها، ملاک معتبری برای شناخت اصالت نیست و ممکن است لولههای تقلبی را نیز از این راه به شما بفروشند.
- قسمتهای انتهایی لوله باید صیقلی و بدون پلیسه باشد و سطح پرداختشده نیز نداشته باشند.
- لولهها نباید پوسته داشته باشند و از طرف دیگر سطح داخلی و خارجیشان نیز باید صیقلی باشد.
قیمت لوله مانیسمان رده 40، 80 و 20 در لوله آنلاین
از آن جایی که کیفیت حرف اول را میزند، لوله آنلاین با فراهم کردن بهترین و با کیفیتترین انواع لوله مانیسمان، مناسبترین قیمت را به شما مشتریان عزیز ارائه کرده است. چرا که رضایت و اعتماد مشتری، بزرگترین سرمایه لوله انلاین است. این فروشگاه اینترنتی با حذف تولید کنندگان و تامین کنندگان واسط، محصول با کیفیت را با مناسبترین قیمت در اختیارتان قرار میدهد. جهت مشورت و راهنمایی میتوانید با مشاوران و متخصصان لوله آنلاین، گفتگوی آنلاین یا تلفنی داشته باشید. شما می توانید لیست قیمت لوله مانیسمان با تعرفه کارخانه را در لوله آنلاین مشاهده کنید.