انشعاب‌گیر یکی از قطعات مهم در تجهیزات فاضلاب است که کاربردهای بسیار مهمی دارد. از این قطعه جهت گرفتن انشعاب از لوله اصلی، تخلیه صحیح فاضلاب، جلوگیری از مسدود شدن شبکه اصلی و … استفاده می‌شود. تصور کنید که کار فاضلاب یک ساختمان تمام شده است؛ اما بنا به دلایلی قصد دارند در هر طبقه یک سرویس بهداشتی دیگر اضافه کنند. در این مواقع باید چکار کرد؟ شاید شما تصور کنید که می‌توان با یک سه‌راه آن را حل کرد؛ اما این روش همیشه جواب نمی‌دهد و شما بهتر است از انشعاب گیر لوله فاضلاب استفاده کنید.

در این مقاله از لوله آنلاین قصد داریم به این سوال پاسخ دهیم که انشعابگیر چیست؟ چند نوع دارد؟ در چه مواردی استفاده می‌شود؟ و چگونه آن را نصب می‌کنند. اگر دوست دارید به پاسخ تمام سوالات خودتان در مورد انشعابگیر فاضلاب برسید تا پایان همراه ما باشید.

انشعابگیر چیست؟

انشعابگیر نوعی اتصال فاضلابی است که طراحی شبیه به سه‌راه فاضلابی دارد. در بیشتر موارد این قطعه کاربرد تعمیر دارد و کار اصلی آن گرفتن انشعاب از مسیر اصلی لوله فاضلاب است. در واقع می‌توان گفت که انشعابگیر سه‌راهی است که قسمت پشت آن برش خورده باشد. شاید بپرسید که آیا انشعابگیر نشتی ندارد؟ در پاسخ باید گفت که انشعابگیرهای استاندارد، دارای زاییده هستند که در بخش برش‌داده لوله وارد می‌شود و از هرگونه نشتی احتمالی جلوگیری خواهد کرد.

انواع انشعاب گیر

بعد از آنکه متوجه شدید انشعابگیر چیست ؟ بهتر است با انواع آن هم بیشتر آشنا شوید. انشعاب‌گیر فاضلاب را می‌توان از دو حالت مختلف دسته‌بندی کرد. در حالت اول آن را از نظر زاویه انشعاب به دو نوع 45 و 90 درجه تقسیم می‌کنند. در انشعابگیر 45 درجه، لوله انشعاب با لوله اصلی زاویه 45 درجه دارد؛ اما در نوع 90 درجه این زاویه قائم است؛ اما یکی از جدیدترین انواع انشعابگیر، نوع رزوه‌ای است.

انشعاب‌گیر رزوه‌ای روشی سریع و آسان برای انشعاب گرفتن از لوله‌های فاضلاب کم‌فشار است. معمولا این نوع انشعابگیر فاضلاب، از جنس‌های پلی‌اتیلن تک‌جداره، دو جداره، کاروگیت، پی‌وی‌سی و با ضخامت 6 تا 40 میلی‌متر ساخته می‌شود. قطر اسمی این نوع انشعابگیر بین 200 تا 400 میلی‌متر است.

انشعابگیر رزوه‌ای معمولا به‌صورت سه‌تکه و چهارتکه به بازار عرضه می‌شود. چهار قسمت اصلی انشعابگیرهای رزوه‌ای شامل تنظیم‌کننده ضخامت لوله، قطعه زینی، مهره رزوه‌ای و بوشن اورنگی و واشر آب‌بندی است. بر اساس استانداردها، انشعاب گیر لوله فاضلاب سه‌تکه و چهارتکه باید دارای ویژگی‌های زیر باشد:

رزوه روان، لاستیک آب‌بندی؛
یقه مستطیلی جهت تثبیت‌کردن؛
پل‌های تقویتی روی یقه؛
بدنه اصلی جهت مقاومت فشاری؛
راهنما روی یقه و بدنه جهت؛
نشانگر روی بدنه جهت سهولت در نصب.

انشعابگیرهای رزوه‌ای مزایای بسیار زیادی دارند که از جمله این مزیت‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

بر اساس استانداردهای مختلف تولید می‌شوند.
طراحی خاص یقه باعث تثبیت موقعیت، استحکام روی لوله و مقاومت بیشتر در اثر فشار می‌شود.
تیغه‌های تقویت کننده روی یقه باعث بالا رفتن مقاومت آن در برابر ضربه و فشار خاک می‌شود.
طراحی راهنمای روی یقه و همچنین بدنه، باعث سهولت و سرعت در نصب می‌شود.
طراحی تیغه‌های بالایی رابط، باعث مقاومت فشاری بیشتر و سهولت مونثاژ می‌شود.
قابلیت نصب روی انواع لوله مانند تک‌جداره، بتنی و دوجداره را دارد.
لاستیک‌های آب‌بندی انشعابگیر از جنس مقاوم به خوردگی ساخته می‌شوند.

بیشتر بخوانید : لوله پوش فیت فاضلابی چیست؟

انشعابگیر فاضلابی و روش های آن

به جهت انشعابگیری فاضلاب شهری از روش انشعابگیری مستقیم، انشعابگیر رزوه‌ای یا پرسی استفاده می‌شود. انشعابگیری به روش مستقیم به دلیل تخصیص انشعابات به هر ساختمان و در پی آن افزایش بهره‌وری، کاهش کلیه هزینه‌ها و عدم انتشار بوی فاضلاب در منطقه به مراتب مزایای بیشتری دارد. انشعابگیر رزوه‌ای نیز یک روش سریع و آسان برای انشعابگیری از خطوط فاضلاب کم‌فشار است. انشعابگیرهای رزوه‌ای معمولاً‌ از جنس پلی اتیلن تک جداره، دوجداره کاروگیت، لوله اسپیرال پلی اتیلن و لوله‌های PVC و با ضخامت ۶ تا ۴۰ میلی‌متر و قطر اسمی ۲۰۰ تا ۴۰۰ میلی‌متر قابل نصب هستند. این انشعابگیرها در چهار اندازه ۱۱۰، ۱۲۵، ۱۶۵ و ۲۰۰ میلی‌متر ساخته می‌شوند. انشعابگیرهای رزوه‌ای به صورت دو تکه‌ای،‌ سه تکه‌ ای و چهار تکه‌ ای در بازار موجود هستند. چهار قسمت‌ اصلی همه این موارد، قطعه زینی، تنظیم‌کننده ضخامت لوله، مهره رزوه‌ای و بوشن اورنگی و واشر آب‌بندی است. انشعابگیرهای سه تکه‌ ای و چهار تکه‌ ای مطابق با استاندارد EN 1852 (SN8) ، باید دارای رزوه روان، لاستیک آب‌بندی از جنس EPDM ، یقه مستطیلی تثبیت‌کننده، پل‌های تقویتی روی یقه و بدنه اصلی جهت مقاومت فشاری، نشانه‌گر روی بدنه جهت سهولت در نصب و راهنما روی یقه و بدنه به جهت هدایت صحیح و عدم چرخش باشند.

طراحی قـوس روی لاستیک آب‌بنـدی به جهـت نشسـت بهتر بر روی تمامی سایز لوله‌ها و آب‌بندی، مناسب‌ تر است، اما طراحی R شکل لبه‌های لاستیـک آب‌بندی در داخل لوله، جهت جلوگیری از جمع شـدن رسـوب پشت لاستیـک آب‌بندی و همچنین جلـوگیـری از مسدود شدن شبکه فاضلاب به مراتب کاربردی‌ تر و مناسب‌ تر است. با توجه به نحوه کارکرد،‌ محل نصب و استفاده و همچنین سایز لوله‌ها طراحی شکل لبه‌های لاستیک آب‌بندی می‌تواند متفاوت باشد.

موارد استفاده از انشعاب گیر فاضلاب

احتمالا برای شما سوال باشد که موارد استفاده انشعابگیر چیست ؟ در چه مواردی از سه‌راه و در چه وضعیتی از انشعابگیر استفاده می‌شود؟ قطعا در مکان‌هایی که امکان استفاده از سه‌راه وجود دارد، باید آن را در اولویت قرار دارد؛ چراکه ریسک استفاده کردن از سه‌راه، بسیار کمتر است. در صورتی که نتوانید از سه‌راه استفاده کنید، باید انشعابگیر را انتخاب کنید. نصب انشعابگیر فاضلاب راحت‌تر از سه‌‌راهی است و بسیار سریع‌تر می‌توان آن را آماده کرد.

البته به این نکته توجه داشته باشید که انشعابگیر به دلیل برش پشت آن و همچنین قرار گرفتن آن روی لوله، قدرت تحمل بار کمتری از سه‌راه دارد. پس به‌عنوان یک نکته در نظر داشته باشید، فقط در جاهایی که امکان استفاده از سه‌راه وجود ندارد از انشعاب‌گیر استفاده کنید.

نحوه نصب انشعابگیر فاضلاب

نصب انشعاب گیر لوله فاضلاب کاری حساس است و باید آن را با دقت انجام داد. برای انجام این کار به‌وسیله گردبر یک برش مناسب در وسط لوله ایجاد می‌شود. سپس با چسب PVC تمام قسمت‌های اطراف برش و همه بخش‌هایی که انشعابگیر با لوله تماس دارد، آغشته می‌کنند. بعد از آن، انشعابگیر را روی لوله قرار می‌دهند‌ تا بین آن‌ها جوش سرد ایجاد شود. این روش برای نصب انشعابگیرهای ساده‌ مناسب است. روش نصب انشعابگیرهای رزوه‌ای فرق دارد. برای نصب این نوع انشعابگیر مراحل زیر را به‌ترتیب انجام شود:

با توجه به سایز انشعابگیر از گردبر هم اندازه آن برای سوراخ کردن لوله استفاده شود.
برای تمیز کردن محل نصب انشعابگیری و اطمینان از آب‌بندی بهتر پلیسه‌های اطراف سوراخ را با سمباده صاف کرد.
سپس بدنه انشعابگیر را به‌صورت زاویه‌دار داخل لوله قرار داد؛ به‌گونه‌ای که شیار روی لاستیک آب‌بندی سمت بیرون باشد.
یقه انشعابگیر لوله فاضلاب را با توجه به پین‌های راهنما روی شیارهای بدنه انشعابگیر قرار می‌دهند. باید توجه داشت که فلش‌های روی یقه انشعابگیر جهت درست سرهم کردن رابط انشعابگیر را نشان می‌دهد.
مهره تنظیم‌کننده ضخامت لوله را قبل از بستن رابط انشعابگیر روی بدنه نصب می‌کنند.
رابط انشعابگیر را روی بدنه و با توجه به جهت فلش‌ها سرهم می‌کنند و سپس با آچار مربوطه آن را تنظیم خواهند کرد.

با انجام این چند مرحله، نصب انشعابگیر تمام می‌شود و به‌راحتی می‌توان از آن استفاده کرد.

مطالعه بیشتر: آشنایی با سیستم لوله کشی هواکش ساختمان

مزایای انشعابگیر رزوه‌ ای

سرعت بالای نصب بر روی لوله
امکان نصب بر روی لوله‌های با جنس مختلف
نداشتن هیچگونه زائدگی پس از نصب در داخل لوله
قابل اتصال بر روی لوله‌‌هایی با ضخامت ۲ تا ۴۰ میلی‌متر
قیمت بسیار پائین نسبت به سایر محصولات نظیر سه راهی
قابلیت نصب لوله‌های انشعاب با جنس پلی اتیلن PVC و …
قابلیت تحمل فشار تا حداقل ۱ اتمسفر
تنوع در چهار سایز ۱۱۰, ۱۲۵, ۱۶۰ و۲۰۰

برندهای پر فروش انشعابگیر

از آن جایی که سیستم آب و لوله‌های فاضلاب از حساسیت خاصی برخوردار است، انتخاب و خرید لوله و انشعاب‌گیر از یک برند معتبر اهمیت زیادی دارد. از جمله برندهای پرفروش انشعاب‌گیر می‌توان برندهای زیر را نام برد:

انشعابگیر رفاه اتصال

این شرکت، فعالیت خود را از سال ۱۳۵۵ آغاز کرده و هم اکنون به عنوان تامین‌کننده شرکت‌های آب و فاضلاب به صورت تخصصی، به تولید لوازم انشعاب می‌پردازد. شرکت رفاه اتصال سپاهان با بهره‌گیری از کارشناسان فنی و متخصصین مجرب، در تولید محصولات خود از استانداردهای معتبر اروپایی بهره می‌گیرد. علاوه بر انشعابگیر که یکی از محصولات تولیدی این شرکت است، رفاه اتصال دارای محصولات دیگری همچون بوشن پلی پروپیلن، زانو ۹۰ درجه پلی پروپیلن، سیفون سه تکه‌ای پلی پروپیلن، سه راهی ۴۵ درجه‌ای، دریچه بازدید فاضلاب، انشعاب‌گیر موفه‌ای و … است.

انشعابگیر آبشار بسپار

شرکت آبشار بسپار، یکی از مجهزترین شرکت‌های تولید لوله و فاضلاب است. از جمله محصولات جدید این شرکت، انواع انشعابات فاضلاب شهری و خانگی است. این محصولات از باکیفیت‌ترین مواد پلی پروپیلن و با استفاده از مجهزترین ماشین‌آلات و تکنولوژی جدید مطابق با استاندارد اروپا ساخته شده است. انشعابات آبشار بسپار فرا اندیش، دارای ویژگی‌هایی از جمله مقاوم در برابر سایش، مقاومت بالا در برابر مواد شیمیایی موجود در فاضلاب، ضربه‌پذیری و نصب آسان است. آبشار بسپار انشعاب از خطوط اصلی فاضلاب گرفته که بهترین شیوه انشعاب‌گیری بوده و جایگزین استفاده از سه راه است. این روش، بهترین شیوه انشعاب‌گیری بوده که نیاز به تجربه و اطلاعات روز دنیا دارد.

انشعابگیر طلاییه مشهد

طلاییه مشهد با شعار همیشه یک گام جلوتر، توانسته در برندسازی خود موفق عمل کند و یکی از بزرگترین طراحان و تولیدکننده‌های لوله و انشعابات فاضلاب در ایران شود. این شرکت، در محصولات خود از استانداردهای ایزو 9001 و ایزو 10002 بهره گرفته است. طلایه با تولید بیش از ۷۰۰ محصول، در زمینه تولید انشعاب‌گیر نیز متنوع عمل کرده و انواع انشعابگیر دوتکه موفه‌ای، مخروطی پیچی و سه تکه پیچی را ارائه کرده است. این شرکت دارای 4 پروانه بهره برداری، تحقیق و توسعه، تجربیات تحقیقی صنعتی و توان توانسته رضایت مشتریان زیادی در سابقه کاری خود ثبت کند. از دیگر محصولات این برند، می‌توان به شیر خودکار، لوله‌های فاضلاب، ابزار آلات و تجهیزات و کیت انشعاب فاضلاب اشاره کرد.

انشعابگیر نیک بسپار

اتصالات و تولیدات نیک بسپار، از جنس پلی پروپیلن بوده و در برابر ضربه، مواد شیمیایی، اسیدی و بازی مقاوم است. انشعابگیر پوش فیت نیک بسپار نیازی به جوش دادن و چسب زدن ندارد و به وسیله سوکت به هم متصل می‌شوند. از ویژگی بارز این سری از انشعابگیر، هزینه کم و نصب سریع آن است. این برند، در سال ۱۳۸۰ فعالیت خود را آغاز کرده و در ارائه محصولات خود، از استانداردهای ملی و جهانی بهره گرفته که کیفیت بالای محصولات نیک بسپار را رقم زده است. جالب است بدانید برای اولین بار در جهان لوله‌های تلفیقی هفت لایه برای مصارف آب سرد و گرم و سیستم‌های گرمایشی، توسط نیک بسپار یزد انجام گرفت. استفاده از بهترین و پیشرفته‌ترین ماشین آلات، نیروی متخصص و حرفه‌ای، مواد با کیفیت عالی باعث شده که تولیدات این برند، در میان بازار بین‌المللی نیز حرفی برای گفتن داشته باشد.

انشعابگیر پایاب بسپار

از محصولات با کیفیت شرکت پایاب بسپار، انشعابگیر رزوه‌ای دو، سه، و چهار تکه ساده و تبدیلی است که روی یقه انشعابگیر، تیغه‌های تقویت کننده قرار گرفته که مقاومت آن را در برابر فشار ضربه و خاک بالا برده است. از ویژگی‌های انشعابگیر رزوه‌ای، می‌توان گفت که دارای استانداردهای اروپایی است. یقه انشعابگیر به صورت مستطیلی طراحی شده که موقعیت و استحکام لوله را افزایش می‌دهد. در نتیجه در مقابل فشار خاک و فرورفتن انشعابگیر به داخل شبکه، مقاومت بیشتری از خود نشان می‌دهد. جهت سهولت سرعت در مونتاژ انشعابگیر، روی یقه و بدنه به صورت ریلی، راهنما طراحی شده است. مهره و بدنه به صورت بلند طراحی شده که می‌توانید آن را روی لوله‌های بتنی، و دو جداره کاروگیت، سایز ۴۰۰ به بالا استفاده کنید. شرکت پایاب بسپار بعد از تولید محصولات لاستیکی و پلاستیکی و چدنی در بخش انشعابات و خطوط و شبکه‌های آب و فاضلاب، در راستای ارائه محصول با کیفیت و کسب رضایت مشتری، خط تولید محصولات پلیمری را نیز آغاز کرد. علاوه بر انشعابگیر، این برند در زمینه تولید کیت انشعاب آب و فاضلاب، گروه تجهیزات فاضلاب شهری، گروه شیرآلات، کنتورها، تجهیزات کمکی و لوله‌ و اتصالات نیز فعال است.

سخن پایانی

در این مطلب پاسخ دادیم که انشعابگیر چیست ؟ در واقع توضیح دادیم که برای انشعاب گرفتن از لوله اصلی فاضلاب از انشعابگیر لوله فاضلاب استفاده می‌شود. گاهی‌اوقات نیاز دارید که از لوله اصلی فاضلاب، انشعابی جدیدی جدا کنید. برای انجام این کار، معمولا از سه‌راهی استفاده می‌شود؛ اما اگر شرایط برای سه‌راهی مناسب نباشد، باید چکار کرد؟ در این گونه وضعیت از انشعابگیر استفاده می‌شود. انشعابگیرها انواع مختلفی دارند که مهمترین آن نوع رزوه‌ای است. این نوع در مدل‌های سه‌تکه و چهارتکه عرضه می‌شود و از کیفیت بسیار خوبی برخوردار است. نصب انشعابگیر رزوه‌ای در چند مرحله مختلف انجام می‌شود که ما در این مقاله به روش نصب انشعابگیرها به‌صورت قدم‌به‌قدم پرداختیم.