راندمان سپتیک تانک فاضلاب
- نویسنده: رضا نادری
- بدون دیدگاه
راندمان سپتیک تانک فاضلاب در هنگام طراحی و نصب آن بسیار مهم است. در واقع، سپتیک تانک، یک روش عالی برای پیش‌تصفیه فاضلاب است که به‌طور موثری لجن، مواد قابل ته‌نشین، روغن و چربی را حذف می‌کند. اگر این مواد حذف شوند، میزان آلودگی فاضلاب کاهش خواهد یافت. پس با این شرایط، بهره‌گیری از بهترین راندمان دستگاه اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
در این مقاله از لوله آنلاین قصد داریم بیشتر به راندمان سپتیک تانک فاضلاب بپردازیم. در اینجا ضمن بررسی موارد موثر بر راندمان، روش‌های افزایش آن را بررسی خواهیم کرد؛ پس اگر به دنبال بالابردن راندمان سپتیک تانک محل خودتان هستید، حتما تا پایان همراه ما باشید.
موارد مؤثر در راندمان تصفیه سپتیک تانک
برای افزایش راندمان تصفیه سپتیک تانک باید به فاکتورهای مختلفی توجه داشته باشید. این فاکتورها به‌طور موثری روی عملکرد تانک تاثیرگذار هستند:
- فرایندهای تصفیه؛
- شرایط آب و هوایی؛
- روش حذف کردن فاضلاب؛
- سرعت ته‌نشینی مواد معلق؛
- مشخصات فاضلاب؛
- دبی جریان؛
- چگالی و درجه حرارت مواد معلق؛
- نوع و ابعاد مخزن ته‌نشینی؛
فرایندهای مختلف هم بر راندمان تصفیه سپتیک تانک موثر هستند. این فرایندها را می‌توان به دو دسته فیزیکی و بیولوژیکی تقسیم کرد.
فیزیکی
شناورسازی و ته‌نشینی دو فرایند فیزیکی مهم در تصفیه فاضلاب خواهد بود. بخشی از ذرات معلق فاضلاب که دارای چگالی بیشتری نسبت به آب هستند، به دلایلی مانند شرایط آرام و زمان ماند مناسب از فاضلاب جدا می‌شوند و ته‌نشین خواهند شد. به‌صورت تقریبی می‌توان بیان کرد که 80 الی 90 درصد از کل ذرات قابل ته‌نشینی از فاضلاب جدا می‌شوند. بعد از اینکه این مواد ته‌نشین می‌شوند، پارامترهای شاخص آلودگی مانند BOD5 و COD کاهش پیدا می‌کنند.
زمانی که مواد ته‌نشین‌شده در کف تانک جمع می‌شوند، لایه‌ای از لجن ایجاد می‌شود. با گذشت زمان و با ورود فاضلاب بیشتر، ضخامت و حجم این لایه افزایش پیدا می‌کند. البته باید در نظر داشته باشید، بخشی از این لجن به گاز تبدیل می‌شود و در نتیجه حجم آن کمتر می‌شود.
همان‌طور که می‌دانید در فاضلاب‌ها بخش زیادی روغن و چربی وجود دارد. از آنجایی‌که روغن، چگالی کمتری نسبت به آب دارد، به همین دلیل بخش قابل‌توجهی از چربی‌ها در همان سطح مخزن اول شناور خواهند ماند. پس می‌توان گفت که قسمت زیادی از روغن و چربی فاضلاب توسط سپتیک تانک حذف می‌شوند، به‌گونه‌ای که راندمان حذف آن‌ها حدود 50 تا 75 درصد است.
بعد از اینکه روغن و چربی روی سطح فاضلاب جمع می‌شوند، باعث ایجاد یک لایه از لجن، حاوی این ذرات می‌شود. لایه به‌وجود آمده از تبادل اکسیژن بین هوا و فاضلاب جلوگیری می‌کند. همچنین مانعی در مقابل بوی فاضلاب به محیط است و در نتیجه بوی ناخوشایند سپتیک تانک می‌دهد.
بیولوژیکی
یکی دیگر از فرایندهای موثر در راندمان سپتیک تانک فاضلاب ، فرایند بیولوژیکی است. لجنی که در کف دستگاه ته‌نشین می‌شود، دارای مقدار بسیار زیادی از مواد آلی و مقدار کمتری از مواد معدنی است. از آنجایی‌که غلظت این مواد بالاست، شرایط مناسبی برای رشد باکتری‌ها و میکروارگانیسیم‌ها فراهم می‌شود.
با توجه به اینکه در محیط لجن، اکسیژن کافی وجود ندارد، باکتری‌های بی‌هوازی به سرعت رشد و تکثیر پیدا می‌کنند. این باکتری‌ها برای ادامه حیات خودشان، مواد آلی لجن را جذب می‌کنند و پس از تجزیه کردن، از آن‌ها برای تامین انرژی و مواد مغذی استفاده می‌کنند. پس می‌توان گفت که فرایندهای بیولوژیکی باعث تجزیه مواد آلی و تصفیه فاضلاب می‌شود.
انجام فرایندهای بیولوژیکی منجر به کاهش پارامترهای آلودگی شامل BOD5 و COD می‌شود. سرعت انجام این فرایندها با دما رابطه مستقیم دارد؛ یعنی با افزایش دما، انجام فراینده شدت خواهد یافت و با کاهش دما کم می‌شود. از این رو می‌توان گفت که راندمان تصفیه سپتیک تانک در فصل‌های مختلف سال و بر اساس دمای فاضلاب تغییر خواهد کرد. معمولا در تابستان، بیشترین راندمان وجود دارد. همچنین افزایش فعالیت‌های بیولوژیکی باکتری‌ها، موجب افزایش بوی نامطبوع در تابستان خواهد شد.
مطالعه بیشتر: ونت فاضلاب چيست و چه کاربردی دارد؟
نحوه محاسبه راندمان تصفیه سپتیک
استفاده از سپتیک تانک، باعث حذف مواد معلق جامد، روغن و چربی‌های داخل فاضلاب می‌شود و آلودگی‌های داخل آن کمتر خواهد شد. به‌عنوان مثال، راندمان COD، BOD، کل مواد معلق، مواد قابل ته‌نشینی به ترتیب 30، 35، 20 و 90 درصد است. تمامی این راندمان‌ها، زمانی محقق می‌شود که ظرفیت مخزن به‌صورت کاملا استاندارد، تعیین شده باشد. محاسبه راندمان تصفیه سپتیک تانک را بر مبنای مواد معلق، اجسام شناور و اشغال‌ها درنظر می‌گیرند. معمولا بیشتر تانک در حدود 65 تا 85 درصد راندمان دارد.
مطالعه بیشتر: اصول اجرای لوله کشی فاضلاب ساختمان
افزایش راندمان تصفیه سپتیک تانک
یکی از عوامل مهم برای افزایش راندمان تصفیه سپتیک تانک توجه به حجم مخزن است. زمان ماند فاضلاب در راندمان سپتیک تانک فاضلاب داخل مخزن، حدود 24 ساعت است. پس هر چقدر مدت زمان ماند در مخزن بیشتر باشد، به‌دلیل پیشرفت فرایندهای تصفیه در داخل آن، راندمان سپتیک تانک فاضلاب بیشتر می‌شود.
در بعضی از موارد برای اینکه بتوانند راندمان عملکرد را افزایش دهند، ظرفیت گندانبار را بیشتر از حالت استاندارد در نظر می‌گیرند. البته باید توجه داشت که رابطه راندمان و افزایش زمان خطی نیست. بر اساس تحقیق‌هایی که در این زمینه انجام شده است، به ازای افزایش 100 درصدی ظرفیت مخزن، راندمان تصفیه فقط 30 الی 40 درصد افزایش می‌یابد. پس با این شرایط، معمولا بزرگ‌کردن تانک‌های سپتیک با هدف بالابردن راندمان، توجیه اقتصادی ندارد.
عامل دوم تاثیرگذار روی راندمان سپتیک تانک فاضلاب، دیواره میانی مخزن است. در اثر واکنش‌های بیولوژیکی درون سپتیک گازهایی مانند متان تولید خواهد شد. در این شرایط، حباب از کف مخزن به طرف بالا می‌رود و مانع از ته‌نشینی بخشی از مواد می‌شود. چسبیدن این حباب‌ها به ذرات جامد در بعضی از موارد، موجب معلق ماندن ذره می‌شود و باعث حرکت آن از گندانبار خواهد شد.
برای رفع همین مشکل در داخل مخزن از یک دیواره میانی استفاده می‌شود. چراکه این دیواره از تجمع لجن در داخل مخزن دوم جلوگیری می‌کند و درنتیجه حباب گازی تولید نخواهد شد. پس می‌توان نتیجه گرفت که تولید نشدن گاز از ایجاد اختلال در فرایند ته‌نشینی جلوگیری می‌کند و در نهایت، راندمان سپتیک تانک فاضلاب افزایش می‌یابد.
سخن پایانی
سپتیک تانک، دستگاهی است که وظیفه تصفیه فاضلاب خارج‌شده از مناطق مسکونی را دارد. در واقع، این تانک تمام مواد جامد و درشت موجود در فاضلاب را جدا می‌کند و مایعی با بوی نامطبوع و رنگ کدر به‌جای می‌گذارد. راندمان سپتیک تانک فاضلاب بسیار حائز اهمیت است؛ چراکه با عملکرد نهایی آن رابطه مستقیم دارد. براساس برآورده‌های انجام شده راندمان این دستگاه در بازار حدود 65 الی 85 درصد است. پس در هنگام خرید سپتیک تانک، مدلی را تهیه کنید که بالاترین راندمان را داشته باشد.
