لوله چیست؟ انواع مختلف و کاربرد های لوله صنعتی کدام اند؟

لوله‌ها از هزاران سال قبل در انتقال مواد سیال مانند مایعات، گازها، دوغاب و…در سیستم‌های فاضلات مورد استفاده قرار می‌گرفتند. با پیشرفت تکنولوژی، مواد خط لوله تغییر کرد و دوام و عملکردشان نیز بهبود یافت. این استوانه توخالی که معمولا دارای سطح مقطع دایره‌ای شکل است در انواع مختلف و برای کاربردهای متفاوت تولید شد. در این مطلب از لوله آنلاین توضیح می‌دهیم که لوله چیست و فرایند تولید آن چگونه است. همچنین انواع مختلف لوله صنعتی و کاربرد آن‌ها را نیز معرفی می‌کنیم. لطفا تا پایان مقاله، همراه ما باشید.

مروری بر تاریخچه به کارگیری لوله

با بررسی و مرور تاریخچه لوله، درک کاملی از اینکه لوله چیست و چرا بشر قرن‌هاست که از آن استفاده می‌کند، پیدا خواهید کرد. از این رو در این بخش از تاریخچه و دلیل به کارگیری لوله‌ها صحبت می‌کنیم.

نخستین لوله‌های فاضلاب از آجر و ملات و در 2500 سال قبل از میلاد توسط ایرانی‌ها، مقدونی‌ها و مینوی‌ها (مینوسی‌ها ساکنین جزیره کرت یونان)؛ ساخته شد. برخی از این سیستم‌ها حاوی گودال‌هایی با پوشش آجری شبیه به سیستم‌ سپتیک مدرن بود تا اینکه یونانی‌ها و رومی‌ها سیستم‌های فاضلاب گسترده و باز را از آجر و سنگ ساختند و پساب و زباله‌ها را به حوضچه‌های سنگی و بتنی انتقال دادند. با سقوط امپراطوری روم، بسیاری از این سیستم‌های فاضلاب به دلیل کاهش اهمیت بهداشت از بین رفت.

در ابتدای قرن نوزدهم، شهرنشینی باعث گسترش بیماری‌های زیادی شد؛ از این رو دوباره تلاش‌های بهداشتی را از سر گرفتند. در طی چند دهه بعد با ورود مواد جدید لوله به بازار و فناوری‌های جدید، صنعت به سرعت پیشرفت کرد. نخستین شبکه آب در سال 1802 در ایالات متحده و با آجر و ملات ساخته شد. با گذشت زمان، مواد خورنده در فاضلاب ملات را از بین می‌بردند و استفاده از چوب در تولید لوله برای حل این مشکل، شروع شد. لوله‌های چوبی به دو روش زیر ساخته می‌شدند:

• با تحت فشار قرار دادن تخته‌های اریب‌دار به یکدیگر و باندهای فولاد
• خالی کردن وسط یک کنده

در قرن 20 میلادی، خارک رس را منجمد و از آن به عنوان مواد اولیه لوله‌کشی استفاده می‌کردند که گویا طبق اسناد کشف شده، این روش برای نخستین بار در 4000 سال پیش از میلاد در بابل استفاده شده است. به دلیل وزن بسیار زیاد لوله‌های سفالی، باید از حمل‌ونقل ریلی برای جابه‌جایی آن‌ها استفاده می‌کردند؛ از این رو تنها مناسب استفاده در شهرهایی بود که ذخایر خاک رس داشتند.

در همین زمان بود که لوله الیافی که با نام لوله Orangeburg شناخته می‌شود، وارد بازار شد. در انتقال آب، فاضلاب شهری، خطوط برق و… از این نوع لوله در سطح گسترده‌ای استفاده  شد. تا در اواخر قرن 20 و با ورود PVC استفاده از آن‌ها به دلیل طول عمر کمتر، کاهش یافت.

در اواسط قرن 20 میلادی که استفاده از لوله چدنی به دلیل طول عمر و توانایی تحمل فشار بیشتر آب، گسترش یافته بود، پیشرفته‌ترین نوع چدن، یعنی لوله چدن داکتیل توسط تولیدکنندگان معرفی و به یکی از محبوب‌ترین‌ لوله‌های آن زمان تبدیل شد. در واقع چدن، خطر خوردگی بالایی داشت و برای کندکردن این روند، از پوشش‌هایی مانند سیمان استفاده کردند. این لوله‌ها استحکام بالاتر و مقاومت بیشتری در برابر خوردگی داشتند.

با گذشت زمان، لوله‌های بتنی وارد بازار شدند و هرچند بسیار سنگین‌تر و گران‌تر بودند، محبوبیت زیادی داشتند. نخستین بار از لوله‌های استوانه‌ای بتنی در اواسط قرن 20 استفاده شد که از یک حلقه‌ نازک فولادی تشکیل و در بتن محصور شده بود. از این نوع لوله همچنان هم استفاده می‌شود. بیشترین مصارف لوله بتنی برای تولید لوله‌های با قطر بزرگ‌تر، خطوط فاضلاب و شبکه‌های آب است. سرانجام لوله‌های پلاستیکی وارد بازار شدند که عبارت‌اند از:

• لوله PVC
• لوله ABS
• لوله PEX

جالب است بدانید که لوله PVC در اواسط قرن 19 تولید شد؛ ولی تا اواسط قرن 20 که با کمک تکنیک‌های اکستروژن دقیق‌تر بتوانند لوله PVC مطمئن‌تر و بادوام‌تری را تولید کنند، از آن در صنعت استفاده نکردند. در حال حاضر، لوله‌های پلاستیکی در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند و بسیار هم کاربردی و محبوب هستند.

پس به بیانی ساده‌تر در پاسخ به سوال لوله چیست؟ می‌توان گفت که لوله یا به انگلیسی «Pipe» نوعی مقطع توخالی استوانه‌ای در اشکال دایره‌ای، بیضی، مربع، مستطیل و.. است و از آن برای انتقال مواد قابل جریان مثل آب، گاز، دوغاب، پودر، توده‌های جامدی کوچک و… استفاده می‌شود.

انواع مختلف لوله کدامند؟

انواع لوله‌ را با تحمل فشارهای مختلف در دماهای متفاوت طراحی و تولید کرده‌اند. فاکتورهایی که در هنگام تولید لوله صنعتی مدنظر قرار می‌گیرند عبارت‌اند از:

• اندازه
• ضخامت
• مواد اولیه
• قابلیت تحمل فشار
• قابلیت تحمل دما
• و…

از این رو انواعی از لوله‌ها در صنایع و حوزه‌های مختلفی از صنعت مانند صنایع نفت و گاز، صنایع غذایی و آشامیدنی، صنایع خط لوله، صنایع فولاد، صنعت برق، مجتمع‌های شیمیایی و پتروشیمی، پالایشگاه و… برای اهداف مختلف تولید و استفاده می‌شود. در ادامه به معرفی انواع لوله می‌پردازیم.

انواع لوله بر اساس مواد

لوله‌ها را معمولا بر اساس موادی که از آن تولید می‌شوند، دسته‌بندی می‌کنند. به طور کلی دو نوع لوله زیر وجود دارد:

لوله فلزی

در ساخت این لوله، از فلز استفاده می‌شود. لوله فلزی را می‌توان به دو دسته لوله‌های تولیدشده از مواد آهنی و لوله‌های تولیدشده از مواد غیرآهنی طبقه‌بندی کرد.

• مواد آهنی: این نوع لوله‌ها محکم‌تر و سنگین‌تر هستند. ماده اصلی تشکیل‌دهنده آن از آهن است. لوله‌های کربن استیل، لوله‌های فولادی ضد زنگ، لوله‌های فولادی آلیاژی، لوله‌های DSS، لوله‌های چدنی، لوله‌های چدن داکتیل و… از انواع این نوع لوله هستند. کاربرد آن‌ها در دما و فشار بالاست و اکثر لوله‌هایی که در صنعت نفت و گاز، پالایشگاه، شیمایی، پتروشیمی، نیروگاه‌ها و… استفاده می‌شوند از مواد آهنی ساخته شده‌اند.
• مواد غیرآهنی: در تولید این نوع لوله، عنصر اصلی آهن نیست و معمولا از موادی مانند مس، آلومینیوم، برنج و… تولید می‌شوند. لوله‌های معمولی که از مواد غیرآهنی ساخته می‌شوند عبارت‌اند از: آلومینیومی و آلیاژ آلومینیوم؛ مس و آلیاژ مس، نیکل و آلیاژ نیکل، تیتانیوم و آلیاژ تیتانیوم، زیرکونیوم و آلیاژ زیرکونیوم.

لوله غیر فلزی

لوله‌ غیر فلزی به طور گسترده برای استفاده در صنایعی که نیازی به مقاومت بالا در برابر حرارت نیست، تولید می‌شود. در واقع در صنایع آب و سیستم‌های زهکشی بیشتر از این نوع لوله‌ها استفاده می‌کنند. از رایج‌ترین لوله‌های غیرفلزی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• لوله PE/HDPE
• لوله‌های uPVC/PVC/CPVC
• لوله‌های PP
• لوله‌های ترموپلاستیک تقویت شده یا RTP
• لوله‌های ABS
• لوله‌های کامپوزیت مانند لوله‌های GRE/GRP/FRP
• لوله‌های سیمان و آزبست سیمان
• لوله‌های سفالی شیشه‌ای

مزایای اصلی لوله‌های پلاستیکی و کامپوزیت تقویت شده، مقاومت بسیار بالای آن‌ها در برابر خوردگی و طول عمر بالای آن‌هاست؛ طول عمر این لوله‌ها حداقل تا 50 سال است؛ ولی در کنار این مزیت قابل توجه، نقطه ضعف آن‌ها دماست. لوله‌های غیرفلزی برای استفاده در دماهای بالا مناسب نیستند. همچنین از لوله‌های سیمانی تولیدشده از بتن‌های مسلح، معمولا برای آب‌های طوفانی، خدمات گرانشی، صنایع آبیاری (که جزو اصلی ترین تجهیزات آبیاری محسوب می شوند) و آب‌ریزها استفاده می‌شود.

انواع لوله بر اساس صنعت

بسته به نوع صنعتی که از لوله‌ها استفاده می‌شود، آن‌ها را به سه نوع زیر تقسیم‌بندی می‌کنند:

• لوله برق و لوله های مناسب صنایع لوله کشی شیمیایی : برای کاربردهای با دما و فشار بالا مناسب هستند. از لوله‌هایی که از مواد آهنی تولید می‌شوند، معمولا در صنایع شیمیایی، نیروگاهی، پتروشیمی، فولاد، نفت و گاز استفاده می‌شود. کاربرد این نوع لوله‌ها معمولا بر اساس توانایی در حفظ فشار، دما، مقاومت در برابر خوردگی و… است.
• لوله مناسب صنعت لوله کشی: رایج‌ترین لوله‌های استفاده شده در صنعت لوله‌کشی عبارت‌اند از پی وی سی، PEX ، مسی، ABS، چدنی، فولادی، لوله گالوانیزه و… که عمدتا برای توزیع آب از آن‌ها استفاده می‌شود.
• لوله مناسب صنعت خط لوله: این نوع لوله‌ها را به عنوان لوله‌های خط می‌شناسند که با استانداردهای API 5L طراحی می‌شوند. درجات مختلفی از این محصول وجود دارد که از آن‌ها برای انتقال نفت، گاز و آب از طریق خط لوله استفاده می‌شود. انواع دیگر مواد خط لوله عبارت‌اند از:  SS، DSS، SDSS، GRE، FRP   و…

---

مطالعه بیشتر: لوله api چیست و چه کاربرد هایی دارد؟

---

انواع لوله بر اساس روش ساخت

لوله‌ها را بر اساس روش ساخت نیز طبقه‌بندی می‌کنند. لوله‌های طبقه‌بندی شده بر اساس روش ساخت، خود نیز با توجه به جنس لوله، دسته‌بندی می‌شوند. برای مثال دسته‌بندی روش ساخت لوله‌های فلزی عبارت‌اند از:

• ریخته‌گری گریز از مرکز: لوله‌های چدن داکتیل
• اکسترود (اکسترودینگ): لوله‌ مانیسمان یا بدون درز
• جوشکاری ورق: لوله درزدار

به طور کلی لوله‌های فلزی که قطرشان کمتر از 16 اینچ است، بدون درز هستند و لوله‌های با قطر بزرگتر، درزدار هستند و جوش داده می‌شوند. بنابراین، انواع لوله، بسیار گسترده است و فاکتورهایی مختلفی وجود دارد که به طبقه‌بندی آن‌ها کمک می‌کند. این در حالی است که رایج‌ترین طبقه‌بندی این محصولات کاربردی، بر اساس مواد مورد استفاده در ساخت آن‌هاست.

---

مطالعه بیشتر: لوله لی فلت چیست 

---

معرفی مهمترین کاربرد های لوله ها در صنایع مختلف

هرکدام از انواع لوله با توجه به ویژگی که دارند، در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. مهم‌ترین کاربردهای انواع لوله در صنایع مختلف عبارت‌اند از:

• لوله‌های فلزی (آهنی): کاربرد این لوله‌ها در دما و فشار بالاست و اکثر لوله‌هایی که در صنعت نفت و گاز، پالایشگاه، شیمایی، پتروشیمی، نیروگاه‌ها، برق و… استفاده می‌شوند، از این نوع لوله هستند.
• لوله‌های فلزی (غیر آهنی): کاربرد این نوع لوله‌ها هم معمولا در صنایعی است که لوله تحت دما و حرارت بالا قرار نمی‌گیرد، مانند صنعت لوله‌کشی که برای انتقال آب از آن‌ها استفاده می‌شود. لوله‌های مسی، چدنی، فولادی گالوانیزه و… از جمله این محصولات هستند.
• لوله‌های غیر فلزی: لوله‌های پلاستیکی از مواد مختلفی تشکیل شده و با اسامی زیر شناخته می شوند:

1. لوله پلی وینیل کلرید  (PVC)
2. لوله پلی اتیلن و پلی پروپیلن (PE)
3. لوله پلی بوتیلن (PB)
4. لوله اکریلو نیتریل بوتادین استیرن (ABS)
5. و…

از این مواد برای تولید لوله‌های متنوعی استفاده می‌شود. برخی از این مواد را برای تولید لوله‌هایی که کاملا پلاستیکی هستند، برخی را به صورت مواد پلاستیک تقویت شده با فیبر شیشه غنی شده از کربن و برخی دیگر را به عنوان آستر یا عایق، استفاده می‌کنند. از لوله‌هایی که با این مواد تولید شده‌اند هم مانند لوله‌های فلزی غیر آهنی، معمولا در صنایعی که نیازی به مقاومت بالا در برابر حرارت نیست،  استفاده می‌شود. مانند PVC که بیشترین کاربرد آن‌ها در صنعت آب و سیستم‌های زهکشی است.

لوله فلزی و لوله غیر فلزی به چه روش هایی تولید می شوند؟

حال که به طور کامل توضیح دادیم لوله چیست ، بهتر است در مورد روش‌های تولید آن‌ نیز اطلاعاتی را در اختیارتان قرار دهیم. بیشتر لوله‌هایی که در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند از جنس فلز هستند. همانطور که در بخش انواع لوله اشاره کردیم، لوله‌های فلزی را به سه روش ریخته‌گری، اکسترود و جوشکاری ورق تولید می‌کنند و هرکدام از این روش‌ها با توجه جنس لوله فلزی تعیین می‌شود؛ اما به طور معمول، لوله فلزی را به دو روش اکسترود یا بدون درز و جوشکاری ورق یا درزدار (فرایندی که در آن ورق نواری، لول می‌شود) تولید می‌کنند.

• روش ریخته‌گری: برای ساخت لوله فلزی در این روش، از یک قالب چرخنده برای آنکه بتوانند لوله را شکل دهند، استفاده می‌کنند. در ریخته‌گری معمولا اشکال لوله‌هایی که تولید می‌شود به شکل دایره هستند و در برخی موارد نیز برای ساخت پروفیل‌های متقارن و شش‌گوش هم از آن استفاده می‌کنند.
• روش اکسترود: در روش اکسترود، براثر فرایند سوراخ‌کاری دوار، یک حفره در شمش استوانه‌ای ایجاد می‌شود. در ابتدا لوله‌ در اندازه‌های بزرگ تولید می‌شود و پس از آن با کشش گرم و سرد، آن را به اندازه‌های کوچک‌تری تقسیم می‌کنند. پس از عبور از این مرحله، عملیات ماشین‌کاری انجام می‌شود که در نهایت لوله بدون درز تولید می‌شود.
• روش  جوشکاری ورق: از اواخر قرن 20 میلادی با کنترل فرآیندهای تولید لوله و انجام آزمایش‌های مختلف، امکان استفاده از لوله‌های درزدار به جای لوله‌های بدون درز برای استفاده در موارد مختلف، فراهم شد. در تولید لوله‌های درزدار، لبه‌های ورق را به وسیله جوشکاری مقاومتی یا الکتروفیوژن به هم متصل می‌کنند، سپس هر اضافاتی را که در سطوح داخلی و خارجی برجای مانده است، با کمک یک صفحه تیغه‌ای، جدا می‌کنند. در صورتی که بخواهند میزان درز ایجاد شده کم‌تر شود، قسمتی که جوش خورده است را در معرض حرارت بالا قرار می‎دهند. معمولا لوله‌هایی که قطر آن‌ها بزرگ و حدود 25 سانتی‌متر باشد، با روش جوشکاری تولید شده‌اند.

به طور کلی لوله‌‌ها برای تولید نیاز به طی کردن سه فرایند اصلی زیر دارند:

• ابتدا فولاد خام به شکل کارآمدتری تبدیل می‌شود.
• لوله‌ها در خط تولید کارخانه لوله‌سازی ساخته می‌شوند.
• در نهایت لوله‌ها بر اساس نیاز مشتری بریده و اصلاح می‌شوند.

معنی اصطلاح رده لوله چیست؟

در پاسخ به این سوال که اصطلاح رده لوله چیست باید بگوییم که ANSI یا سازمان استاندارد آمریکا برای آنکه ضخامت جداره لوله‌ها و رده‌بندی آن‌ها را طبق ضخامت و مقاومتشان در مقابل فشار سیالات تعیین کند، از عددی به نام عدد اسکجول (Schedule Number) استفاده کرد. در واقع در زمان استفاده از سیستم IPS تنها از سه ضخامت دیواره لوله استفاده می‌شد. تا اینکه در اوایل قرن 20 میلادی، انجمن استانداردهای آمریکا پس از بررسی‌های متعدد، سیستمی را معرفی کرد که با کمک آن بتوانند ضخامت دیواره لوله‎هایی را نیز که بین ضخامت‌های اعلام شده وجود داشتند، تعیین کنند. از این رو نامی که به اندازه اسمی لوله شناخته می‌شود، جایگزین اندازه لوله آهنی شد و اصطلاح برنامه زمانی (SCH) برای تعیین ضخامت نامی دیواره لوله اختراع و معرفی شد.

اسکجول در بازار کشور به اصطلاح «رده لوله» رواج یافته است. این اصطلاح، مقدار اسکجول لوله و در برخی موارد، معادل است با شاخص استاندارد صخامت لوله که به شاخص وزنی لوله هم شهرت دارد. در حال حاضر طیف وسیعی از صخامت دیواره‌های لوله وجود دارد که عبارت‌اند از:

SCH 5، 5S، 10، 10S، 20، 30، 40، 40S، 60، 80، 80S، 100، 120، 140، 160، STD، XS و XXS

رده بندی لوله ها بر اساس چه کلاس هایی صورت می پذیرد؟

همانطور که در بخش قبل هم توضیح داده شد، اسکجول شاخص استاندارد ضخامت لوله یا شاخص وزنی است که اصطلاحا به آن رده لوله می‌گویند. این شاخص در اوایل قرن 20 توسط موسسه استاندارد آمریکا یا American National Standards Institute که به اختصار به آن ANSI می‌گویند، مطرح و استفاده شد.

---

مطالعه بیشتر : دلایل استفاده از شیار در لوله جدار چاه عمیق

---

در کلاس لوله که به آن طبقه‌بندی لوله هم گفته می‌شود، به تعریف لوله‌ها، ویژگی‌ها و اجزای مربوط به لوله پرداخته شده است که هر لوله برای استفاده در چه شرایطی از فشار یا دمای خاص قابل استفاده است و عملکرد مناسبی دارد.

معمولا رده بندی لوله معمولا با استانداردهای زیر عنوان می‌شود:

• ASME (انجمن مهندسان مکانیک آمریکا)
• API
• API 5L
• ASTM

در استانداردهای ANSI/ASME B36.10M و API 5L رده‌ بندی‌ استاندارد لوله‌ها به صورت زیر است:

• رده 5
• رده 10
• رده 20
• رده 40
• رده 60
• رده 80
• رده 100
• رده 120
• رده 140
• رده 160

به طور رایج لوله ها در چه ابعادی تولید می شوند؟

لوله‌ها به طور رایج در ابعاد استاندارد زیر تولید می‌شوند:

• 0.5 اینچ (15 میلی‌تر)
• 0.75 اینچ (20 میلی‌متر)
• 1 اینچ (25 میلی‌متر)
• 1.5 اینچ (40 میلی‌متر)
• 2 اینچ (50 میلی‌متر)
• 3 اینچ (80 میلی‌متر)
• 4 اینچ (100 میلی‌متر)
• 6 اینچ (150 میلی‌متر)
• 8 اینچ (200 میلی‌متر)
• 10 اینچ (250 میلی‌متر
• 12 اینچ (300 میلی‌متر)
• 14 اینچ (350 میلی‌متر)
• 16 اینچ (400 میلی‌متر)
• 18 اینچ (450 میلی‌متر)
• 20 اینچ (500 میلی‌متر)
• و…

آشنایی با اصطلاح NPS در لوله ها

NPS که به آن سایز اسمی لوله هم گفته می‌شود، مجموعه‌ای از اندازه‌های استاندارد در آمریکاست و از آن‌ها برای سایزبندی لوله‌هایی استفاده می‌شود که برای استفاده در فشارها و دماهای بالا و پایین، کاربرد دارند. اصطلاح NPS با درنظر گرفتن نام سیستم قبلی یعنی IPS یا Iron Pipe Size شکل گرفته است.

سیستم IPS برای تعیین اندازه لوله استفاده می‌شد، در واقع نشان دهنده قطر داخلی تقریبی لوله با واحد اینچ است. مثلا اگر لوله‌ای IPS 6 باشد، یعنی قطر داخلی آن تقریبا 6 اینچ است. به این ترتیب لوله‌های 2 اینچی، 4 اینچی، 6 اینچی و… نامگذاری شدند.

به عبارتی دیگر اندازه لوله اسمی یا همان NPS درواقع شاخص (تعیین‌کننده) بدون واحد یا بعد اندازه لوله است. در صورتی که روی لوله، شماره اندازه خاص، بدون علامت اینچ درج شده باشد در واقع همان اندازه لوله استاندارد را نشان می‌دهد. برای مثال لوله NPS 6 را درنظر بگیرید. این لوله‌ای را نشان می‌دهد که قطر خارجی آن 168.3 میلی‌متر است.

ضخامت لوله ها بر اساس چه پارامتر ها و استاندارد هایی تعیین می شود؟

به فاصله‌ای که بین قطر خارجی و داخلی لوله وجود دارد، ضخامت لوله گفته می‌شود. عدد اسکجول و روش وزنی دو معیاری هستند که از آن‌ها برای تعیین ضخامت لوله استفاده می‌شود. در واقع سایز و ضخامت لوله زمانی اهمیت پیدا می‌کند که مشتری بخواهد لوله‌ای مناسب نیاز خود سفارش دهد. در این صورت طراح با بیان سایز و ضخامت لوله از تولیدکننده می‌خواهد که چه لوله‌ای را تولید کند.

اسکجول

با استفاده از معیار اسکجول می‌توان لوله‌هایی با ضخامت‌های مختلف تولید کرد. قبلا هم گفتیم که عدد اسکجول نشان‌دهنده ضخامت اسمی دیواره لوله است که در جدول استاندارد با علامت SCH نشان داده می‌شود. با کمک عدد اسکجول می‌توان به صورت تقریبی نسبت فشار عملیاتی به تنش مجاز دیواره لوله را بدست آورد. فراموش نکنید که از این عدد تنها می‌توان برای مشخص کردن ضخامت لوله استفاده کرد.

بازه عدد اسکوجل بین عدد 5 تا 160 متغیر است و هرچه عدد بزرگ‌تر باشد، در نتیجه لوله‌ای با ضخامت بیشتر خواهیم داشت. ممکن است برای آنکه بتوانند نوع لوله به صورت دقیق‌تر مشخص شود، در کنار عدد اسکجول از علامات اختصاری روش وزنی که در ادامه آن را توضیح می‌دهیم هم استفاده شود.

در زیر، جدولی آورده شده است تا بتوانید سایز لوله فولاد ضد زنگ را طبق استاندارد ASME B36.19 مشاهده کنید.

NPS (DN)	ضخامت اسمی (اینچ)	SH
2/1	0.065	5S
	0.083	10S
	0.109	40S
	0.147	80S

روش وزنی

در گذشته ضخامت لوله‌ها در سیستم IPS با توجه به وزن لوله (واحد لوله بر حسب کیلوگرم بر متر) مشخص می‌شد. طبق سیستم IPS ضخامت لوله‌ها را به صورت زیر طبقه‌بندی کردند:

• دیواره استاندارد (S یا STD)
• دیواره ضخیم (XS)
• دیواره بسیار ضخیم (XXS)

از این رو لوله‌ها باتوجه به کلاس‌های وزنی بالا تولید می‌شدند. اما با ورود سیستم NPS و DN از عدد اسکجول به جای روش وزنی استفاده شد. با این حال روش وزنی همچنان استفاده می‌شود و به طور کامل کنار گذاشته نشده است و از آن در تعیین ضخامت لوله‌ها کمک می‌گیرند. در ادامه جدولی را مشاهده می‌کنید که در آن استاندارد سایز لوله‌ها (با فرض بر آنکه انتهای لوله‌ها صاف است) را طبق استاندارد ASTM A53 مشخص می‌کند.

NPS (DN)	ضخامت اسمی (اینچ)	کلاس وزنی
(25)1	0.133
	0.179	XS
	0.250	–
	0.358	XXS

کلام آخر

در این مطلب از لوله آنلاین به طور کامل توضیح دادیم که لوله چیست و در مورد انواع آن و همچنین مهم‌ترین کاربردهای لوله صحبت کردیم. در صورتی که بخواهید لوله مورد نظر خود را تهیه کنید، می‌توانید به لوله آنلاین مراجعه کنید تا علاوه بر مشاوره کارشناسان فروش، محصولی باکیفیت و قیمت مناسب را تهیه کنید.